رژیم غذایی پر فروکتوز و پرچرب باعث تخریب میتوکندریها در کبد می شود

اول اکتبر 2019 - محققان مرکز دیابت جاسلین دریافتند که مقادیر زیاد فروکتوز در رژیم غذایی توانایی کبد در متابولیسم صحیح چربیها را مهار می کند. این اثر مختص فروکتوز است، در واقع، چنانچه غلظت گلوکز به همین میزان در رژیم غذایی بالا باشد، عملکرد چربی سوزی کبد را بهبود می بخشد.این توضیح می دهد که چرا فروکتوز زیاد در رژیم غذایی دارای اثرات منفی بیشتری نسبت به گلوکز است، حتی اگر کالری آنها مشابه باشد.

دکتر C. Ronald Kahn، مدیر ارشد آکادمیک در مرکز دیابت جاسلین و پرفسورMary K. Iacocca از دانشکده پزشکی هاروارد و نویسنده اصلی این تحقیق که در مجله متابولیسم سلولی منتشر شده است، اظهار داشتند: این مطالعه یکی از سلسله مطالعاتی است که ما برای درک حداقل غلظت فروکتوز در رژیم غذایی که در ایجاد مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک نقش دارد، انجام داده ایم. فروکتوز باعث می گردد که کبد چربیها را در خود ذخیره کند. تقریباً مانند اضافه کردن چربی بیشتر به رژیم غذایی عمل می کند. این بر خلاف تأثیر افزودن گلوکز بیشتر به رژیم غذایی است، که باعث تقویت توانایی کبد در سوزاندن چربیها می شود، بنابراین در واقع یک سوخت و ساز سالم تر را ایجاد می کند.

دکتر Kahn می گوید: مهمترین پیام این مطالعه این است که فروکتوز زیاد در رژیم غذایی بد است. وی افزود: نه از این جهت که کالری بیشتری دارد، بلکه فروکتوز زیاد بر سوخت و سازهای کبد تأثیر می گذارد و سوزاندن چربیها را در کبد دچار اختلال می کند. در نتیجه، افزودن فروکتوز به رژیم غذایی باعث می شود که کبد چربی بیشتری ذخیره کند و این برای متابولیسم کبد و متابولیسم کل بدن، مضر است. با کمال تعجب، وقتی قند را در رژیم غذایی از فروکتوز به گلوکز تغییر دادیم، حتی با کالری یکسان، گلوکز این اثر را نداشت. در واقع، اگر مقداری گلوکز در رژیم غذایی پر چرب باشد، متابولیسم کلی به نوعی بهتر از زمانی است که رژیم غذایی فقط حاوی مقادیر زیادی چربی باشد.

او افزود: در این مقاله می خواهیم مکانیسم این موضوع را بررسی کنیم و بدانیم که چگونه این امر امکان پذیر است.

در یک سلسله مطالعات حیوانی، محققان جاسلین اثرات شش رژیم غذایی مختلف را بر متابولیسم با هم مقایسه کردند: چو عادی(غذای جوندگان) ، چو با فروکتوز زیاد ، چو با گلوکز بالا ، رژیم غذایی پرچرب ، یک رژیم غذایی پرچرب با فروکتوز زیاد و یک رژیم غذایی پر چرب حاوی گلوکز بالا.

محققان نشانگرهای مختلف شناخته شده ی كبد چرب را برای تعیین اثرات هر یک از رژیمهای غذایی تجزیه و تحلیل كردند. به عنوان مثال، آنها به سطح اسیل کارنیتین ها در سلول های کبدی نگاه کردند. اسیل کارنیتین ها(Acylcarnitines) هنگامی تولید می شوند که کبد چربی می سوزاند. مقادیر زیاد اسیل کارنیتین ها نشانه ی بدی است، زیرا بدان معنا است که چربی زیادی در کبد سوزانده می شود. بالاترین مقدار اسیل کارنیتین ها در حیواناتی مشاهده شد که با رژیم های پر چرب به علاوه فروکتوز زیاد، تغذیه شده بودند. مقدار اسیل کارنیتین ها در حیواناتی که با رژیم غذایی پر چرب به همراه گلوکز تغذیه می شدند نسبت به حیواناتی که با رژیم غذایی پرچرب به تنهایی تغذیه شده بودند، پایین تر بود که منعکس کننده ی یافته های مطالعات مشاهداتی قبلی است و نشان می دهد گلوکز به نوعی به عمل چربی سوزی در این حیوانات کمک کرده است.

آنها همچنین فعالیت یک آنزیم مهم برای چربی سوزی را که تحت عنوان CPT1a شناخته می شود، بررسی کردند. هر چه سطح آنزیم CPT1a بالاتر باشد، بهتر است زیرا نشان می دهد که میتوکندریها به طور صحیح کار چربی سوزی خود را انجام می دهند. با این حال، در رژیم غذایی پر چرب به همراه فروکتوز، محققان دریافتند که سطح CPT1a کم و فعالیت آن بسیار پایین است، به عبارت دیگر میتوکندریها نمی تواند به درستی کار کنند .این باعث شد تا محققان میتوکندریها را بررسی کنند.

دکتر Kahn می گوید: هنگامی که میتوکندری ها سالم هستند، آنها یک شکل تخم مرغی خوب دارند. در گروه رژیم پر چرب به همراه فروکتوز، میتوکندری ها تکه تکه می شوند و قادر به سوزاندن چربی به اندازه ی میتوکندریهای سالم نیستند. اما با نگاهی به گروه رژیم غذایی پرچرب به همراه گلوکز، نشان داد که این میتوکندری ها طبیعی تر به نظر می رسند زیرا آنها چربیها را بطور طبیعی می سوزانند.

این یافته ها، همراه با سایر نشانگرهایی که محققان مورد بررسی قرار دادند، ثابت نمود که هم رژیم های پرچرب و هم رژیمهای پر چرب حاوی فروکتوز به میتوکندریها آسیب می رسانند و همچنین باعث می شوند کبد به جای سوزاندن چربیها، به سنتز و ذخیره ی آنها بپردازد.

دکتر Kahn و همکارانش معتقدند که تولید دارویی که متابولیسم فروکتوز را مسدود کند، می تواند از عملکردهای منفی فروکتوز جلوگیری کرده و از ابتلا به بیماری کبد چرب و پیامدهای متابولیکی آن ، از جمله اختلال در تحمل گلوکز و دیابت نوع 2، جلوگیری نماید.

این مطالعه با کمکهای مالی موسسه ملی بهداشت (NIH) انجام شد.

منبع:

www.sciencedaily.com/releases/2019/10/191001132712.htm